11 porad dla tłumaczy ustnych polsko-rosyjskich i nie tylko

Tłumaczenia ustne. 11 wskazówek dla tłumaczy języka rosyjskiego

Dowiecie się tu jak należy zachowywać się w przeddzień ważnego dnia, jakie niuanse należy uwzględnić i o co trzeba zapytać tłumaczonego specjalistę.

1. Sporządź podstawowe zasady pracy i omów je z osobą, którą będziesz tłumaczyć. Uściślij format wydarzenia oraz przyczynę spotkania, poproś o zarysowanie tematu zbliżającej się rozmowy, zapytaj, czy planowane jest stosowanie specjalistycznej terminologii. Warto też zapytać, czy są przewidziane podchwytliwe pytania lub dyskusje na nieprzyjemne tematy, a o to nietrudno, gdy jest się tłumaczem języka rosyjskiego.
2. Dowiedz się jaka jest liczba uczestników spotkania, jacy są docelowi słuchacze, jak poprawnie wymawia się nazwiska uczestników konferencji, skąd pochodzą, jakie mają wykształcenie oraz wszelkie inne informacje, które mogą być wspomniane w trakcie spotkania.
3. Poproś o zapewnienie ci kopii tekstu przemówienia lub odczytu, slajdów i innych materiałów, które będą wykorzystane w czasie wystąpienia. Im więcej informacji otrzymasz, z tym większym sukcesem odbędzie się tłumaczenie na język rosyjski.
4. W czasie tłumaczenia staraj się nawiązać bezpośredni kontakt wzrokowy z osobą lub grupą osób, dla której tłumaczysz. Odzwyczaj się od patrzenia w przeciwną stronę, czy na jakiekolwiek przedmioty, przecież kontakt wzrokowy i sztuka patrzenia na twarz rozmówcy to najważniejsza umiejętność, która przyczynia się do skutecznej komunikacji. Trenuj szerokie niezogniskowane spojrzenie. Badawcze spojrzenie na osobę wytwarza poczucie presji, a ciebie będzie rozpraszać.
5. Dowiedz się, czy prelegent zamierza żartować. Zapewne wielu językoznawców zgodzi się, że odpowiedni przekład żartów na język obcy jest bardzo trudny, często wręcz niemożliwy. Omówcie wcześniej, czy przekład będzie tak samo udany, jak żart.
6. Komunikacji zawsze towarzyszą emocje. Jeśli prelegent jest rozdrażniony, to uwidacznia się to w gestykulacji i tonie głosu. W czasie tłumaczenia nie przechodź na płaszczyznę emocji osobistych. Głównym zadaniem tłumacza języka rosyjskiego jest przekazanie informacji. Należy przekazać wyłącznie treść wypowiedzi.
7. Starannie dobierz ubranie. Tłumacz nie powinien nazbyt wyróżniać się. Styl stroju zawsze powinien być zgodny z miejscem i czasem spotkania. Jeśli masz tłumaczenie konsekutywne, nie ubieraj się jaskrawo, ponieważ może to odwrócić uwagę od prelegenta. Zrezygnuj także z perfum o wyrazistym zapachu.
8. Staraj się kontrolować swoją gestykulację. Gesty odwracają uwagę i utrudniają rozumienie tłumaczenia. Aby pozbyć się tego przyzwyczajenia można trzymać w rękach notes lub długopis.
9. Jednym z kanałów komunikacyjnych jest poza. Tu można udzielić kilku wskazówek: lepiej nie zakładać rąk na klatce piersiowej. Ta pozycja pokazuje chęć obrony i nie jest odpowiednia w negocjacjach. Nie warto zakładać rąk na plecach. Wyraża to poświęcanie się i służalczość. Najlepszym wariantem są ręce zgięte w łokciach, można w nich trzymać jakiś potrzebny przedmiot, np. notes lub długopis. Inna opcja to ręce lekko odprowadzone za plecy, ale w żadnym wypadku nie należy ich łączyć. Jeżeli tłumaczysz w pozycji siedzącej: Nie jest zabronione zakładanie nogi na nogę, ale lepiej nie robić tego, ponieważ jest to postawa „obronna”. Podczas negocjacji na siedząco nie należy nazbyt pochylać się w stronę rozmówcy. Może on odczuć dyskomfort nacisku. Jeśli bardzo odchylasz się na oparcie krzesła, będzie to postrzegane jako próba izolowania się. Obserwuj rozmówcę i „odzwierciedlaj” go, przyjmuj pozycję wygodną dla niego psychologicznie: jeśli on odchylił się – ty też nieznacznie odsuń się, jeśli on przysunął się – ty również przysuń się w jego stronę.
10. Poproś o wodę przed rozpoczęciem spotkania, albo lepiej przynieś ze sobą butelkę wody. Specjaliści z dużym doświadczeniem radzą wybierać wodę niegazowaną.
11. W przeddzień, jeśli to możliwe, przyjdź i obejrzyj miejsce, gdzie będziesz pracować. Jeśli tłumaczysz na konferencji, dobrze jest sprawdzić mikrofony przed jej rozpoczęciem.

Jakie jeszcze są niuanse tłumaczenia ustnego? I jakich rad można udzielić tłumaczom języka rosyjskiego, którzy dopiero zaczynają tłumaczyć ustnie? Podziel się uwagami w komentarzach!